Huyết áp cao, hay còn gọi là tăng huyết áp, ảnh hưởng đến khoảng 45% người lớn ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chỉ khoảng 1 trong 4 người lớn (24%) có thể kiểm soát được huyết áp. Có huyết áp cao tăng tỉ lệ nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Hoa Kỳ. Huyết áp cao rất phổ biến và quan trọng, nhưng vẫn còn rất nhiều thông tin sai lệch. Dưới đây là bảy khúc mắc phổ biến liên quan đến huyết áp cao.
Khúc mắc #1: Tôi sẽ tự nhận ra các triệu chứng nếu huyết áp của tôi cao.
Thực tế không phải như vậy! Huyết áp cao được gọi là "kẻ sát nhân im lặng" vì hầu hết những người bị huyết áp cao không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có thể gặp đau đầu, đau ngực hoặc khó thở khi huyết áp cao, nhưng những dấu hiệu và triệu chứng này có thể chỉ xuất hiện khi huyết áp đã đạt mức nguy hiểm. Kiểm tra huyết áp là cách duy nhất để xác định liệu huyết áp có cao hay không.
Khúc mắc #2: Huyết áp cao không phải là một căn bệnh nghiêm trọng.
Sai! Mặc dù huyết áp cao và huyết áp tăng thường không có triệu chứng, huyết áp cao kéo dài có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể nếu không được điều trị.
- Tổn thương đến động mạch: huyết áp cao làm tăng áp lực của máu chảy qua các động mạch và gây tổn thương cho các tế bào niêm mạc bên trong động mạch.
- Tổn thương đến tim: huyết áp cao tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành như đau ngực, nhịp tim không đều (nhịp tim không đều), hoặc đau tim. Huyết áp cao cũng khiến tim phải làm việc mạnh hơn và có thể dẫn đến tăng kích thước tim hoặc thậm chí suy tim.
- Tổn thương đến não: huyết áp cao kéo dài gây tổn thương cho mạch máu. Mạch máu bị co hẹp hoặc tắc nghẽn trong não có thể chặn dòng máu đến các tế bào não và dẫn đến đột quỵ.
- Tổn thương đến thận: huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu thứ hai gây suy thận ở Hoa Kỳ.
Khúc mắc #3: Huyết áp cao di truyền trong gia đình nên không có cách nào để ngăn ngừa.
Sai! Quan trọng là bạn cần biết rằng có tiền sử huyết áp cao trong gia đình không có nghĩa là bạn sẽ mắc huyết áp cao, nhưng nó tăng nguy cơ mắc huyết áp cao. Ngoài yếu tố di truyền, gia đình có thể chia sẻ những yếu tố môi trường tương tự như lối sống hoặc chế độ ăn, điều này cũng tăng nguy cơ mắc huyết áp cao. Nếu bạn có tiền sử huyết áp cao trong gia đình, đây là những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ:
- Kiểm tra huyết áp thường xuyên để đảm bảo nó nằm trong khoảng bình thường;
- Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh, giảm tiêu thụ muối, tham gia hoạt động thể chất thường xuyên, giảm cân nếu cần thiết và bỏ thuốc lá.
Khúc mắc #4: Bác sĩ của tôi luôn kiểm tra huyết áp của tôi nên tôi không cần tự kiểm tra ở nhà.
Sai! Bạn có thể không biết được toàn bộ tình hình. Hiệp Hội Tim Hoa Kì (American Heart Association) khuyến nghị bạn tự theo dõi huyết áp tại nhà cho tất cả những người bị huyết áp cao để giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe xác định liệu trình điều trị có hiệu quả hay không.
Khi bạn kiểm tra huyết áp vào cùng một thời gian hàng ngày, bạn có thể có cái nhìn rõ ràng hơn về cách huyết áp của bạn tăng và giảm theo thời gian. Khi bạn kiểm tra huyết áp nhiều lần trong ngày, bạn sẽ biết được những yếu tố khác nhau trong cuộc sống hàng ngày của bạn có thể gây ra sự tăng nhẹ nhưng đều đặn trong huyết áp của bạn.
Kiểm tra huyết áp nhiều lần trong ngày tại nhà cũng sẽ giúp theo dõi huyết áp của bạn vào các thời điểm trong ngày khi thuốc hạ huyết áp của bạn có thể đang mất tác dụng. Đọc bài viết này để xem bạn nên kiểm tra huyết áp bao nhiêu lần.
Khúc mắc #5: Tôi không sử dụng muối ăn, vì vậy tôi có thể ăn bất kỳ thức ăn nào tôi muốn.
Sai! Hướng dẫn dinh dưỡng Mỹ khuyến nghị giới hạn lượng natri tiêu thụ hàng ngày dưới 2.300 mg. Muối ăn không phải là nguồn cung cấp natri lớn nhất trong chế độ ăn của người Mỹ. Thực tế, hầu hết lượng natri hàng ngày chúng ta tiêu thụ đến từ các thực phẩm đã qua xử lý và thực phẩm nhà hàng. Hơn 70% lượng natri chúng ta tiêu thụ ẩn trong các sản phẩm như súp hộp, thịt đông lạnh và thịt chế biến, gia vị, pizza, snack như khoai tây chiên và bánh mì pretzels. Khi mua thực phẩm đã qua xử lý hoặc đóng gói, so sánh nhãn dinh dưỡng và chọn những sản phẩm có natri thấp có thể giúp giảm lượng natri tiêu thụ. Đọc bài viết này để biết cách thêm hương vị mà không cần muối.
Khúc mắc #6: Huyết áp của tôi nằm trong mức bình thường khi sử dụng thuốc, vì vậy tôi có thể ngừng dùng thuốc ngay bây giờ.
Sai! Thuốc điều trị huyết áp thường mất thời gian để có tác dụng, và cũng mất thời gian để loại bỏ khỏi cơ thể sau khi bạn ngừng sử dụng chúng. Nếu bạn cảm thấy tốt khi sử dụng thuốc, điều đó có thể là do thuốc đang hoạt động một cách chính xác.
Khi bạn ngừng sử dụng thuốc, huyết áp có khả năng tăng dần trở lại. Nhiều người không cảm nhận được triệu chứng của huyết áp cao, vì vậy ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe mạnh, huyết áp của bạn vẫn có thể tăng cao và gây căng thẳng cho tim.
Sử dụng thuốc sẽ giúp bạn kiểm soát huyết áp và nếu bạn ngừng sử dụng, huyết áp có thể tăng lại. Hãy tuân theo khuyến nghị của nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe và thảo luận với bác sĩ nếu bạn có câu hỏi hoặc lo ngại về liệu trình điều trị của mình.
Khúc mắc số 7: Huyết áp áo trắng (white-coat hypertension) không tồn tại.
Sai! Huyết áp áo trắng là hiện tượng xảy ra khi huyết áp của bạn đo trong phòng khám bác sĩ cao hơn so với huyết áp ở nhà.
Huyết áp áo trắng là hiện tượng rất phổ biến và xảy ra ở khoảng 14% bệnh nhân không sử dụng thuốc. Nếu không được xác nhận bằng cách kiểm tra huyết áp tại nhà thường xuyên, hiện tượng này có thể khiến nhà cung cấp chăm sóc y tế điều trị quá mức cho bệnh nhân. Điều này cũng có thể dẫn đến huyết áp không chính xác.
Còn một loại chẩn đoán sai thường gặp khác cần lưu ý: Huyết áp ẩn. Huyết áp ẩn xuất hiện phổ biến hơn, ở khoảng 30% dân số. Nó xảy ra khi huyết áp trong phòng khám bác sĩ bình thường hoặc thấp hơn so với huyết áp đo tại nhà của bệnh nhân. Điều này có thể dẫn đến việc bệnh nhân sử dụng ít thuốc hơn so với những gì họ cần.
Nếu bạn có thêm câu hỏi về huyết áp hoặc tình trạng huyết áp cao, xin hãy liên hệ với đội ngũ chăm sóc sức khỏe Unified Care.